“Ik leefde met een negatief beeld van zowel communisme als kapitalisme, maar door een lezing van Economy Transformers snap ik nu dat er nog een heel mooi alternatief kan worden gecreëerd dat menswaardig is. De lezing was heel goed te volgen omdat Jac zo uitlegt dat iedereen het kan begrijpen, terwijl je toch diepgaande inzichten meekrijgt. Het stimuleert je om je in te zetten voor een betere wereld op je eigen manier en ik snap nu beter waarom het huidige systeem zo is ingericht, niet dienend voor mensen of de Aarde, maar daar kunnen we samen verandering in brengen. Het was zowel voor denkers als doeners een heel interessante lezing.”

Samenlevenskunst is misschien wel de beste keuze die ik ooit maakte! Waarom? Omdat deze opleiding mij inspiratie en handvatten biedt om op een vernieuwende manier te ondernemen, werken en (samen)leven – passend bij de tijd en vragen die ik ervaar. Omdat Jac en Damaris twee goede en leuke docenten zijn die hun kennis en kunde weten over te brengen, terwijl zij tegelijkertijd ruimte laten voor wat er in mij of de groep opkomt. Omdat de medestudenten, ieder met hun eigen, unieke levensverhaal, hier, rondom dezelfde vragen, één geheel vormen. Omdat we samenkomen op een prachtige locatie, weg van stad en drukte, waar het water gestaag langs stroomt en de oude torenklok elk uur van zich laat horen, buiten – zo voelt het dan – tijd en ruimte om. Het is vriendschap sluiten met een boom, rechtes en krommes in mijn dagelijks leven herkennen en de begrippen ‘vrij’, ‘gelijk’ en ‘samen’ in mij tot leven voelen komen. Kortom, het is een toekomstbeeld dat één keer per maand verwezenlijkt wordt in deze ontmoetings-, leer en speelplaats!

Door Economy Transformers ontdekte ik dat iets wat ik van jongs af aan leerde niet waar hoeft te zijn, namelijk dat een bedrijf een eigenaar heeft. De gedachteoefening wat het zou betekenen als een bedrijf “van zichzelf” is en de ondernemer in alle vrijheid onderneemt, gaf mij een andere kijk op ondernemen. Hoe zouden we dan omgaan met grondstoffen, klimaat, met inkomensongelijkheid, met arbeid en met de race van goedkoop, goedkoper, goedkoopst? Waarom moet alles überhaupt altijd goedkoper? Waarom zijn we niet (meer) bereid om een redelijke prijs te betalen voor arbeid? Waar gaat het eigenlijk heen met die ene economische factor die alles bepalend is: economische groei? Waar leidt dit mantra toe? Wat streven we eigenlijk na? Wanneer hebben we de finish bereikt? Jac leerde me hoe geld werkt, waar het vandaan komt, wat economie eigenlijk is. Door terug te gaan naar de basis verkreeg ik een helder inzicht in waarom het huidige systeem niet (meer) werkt. Maar ook inzicht in hoe het anders kan. Ik heb me voorgenomen om te gaan experimenteren met nieuwe manieren van ondernemen, niet met, maar naast het huidige systeem. Op deze manier wil ik mijn bijdrage leveren aan een duurzamere wereld.

We liepen er al een tijdje mee rond, Leonie en ik: het klopt eigenlijk niet dat wij vermogen opbouwen via onze BV’s terwijl het werk door alle collega’s samen gedaan wordt. Squarewise groeide en je voelt dat het kapitaal dan een wissel kan gaan trekken op de onderlinge cohesie en gemeenschappelijkheid. We hebben Squarewise daarom steward-owned en zelfsturend gemaakt. En toen leerden we Economy Transformers kennen en viel alles in systemisch en maatschappelijk perspectief in elkaar. De rol die Economy Transformers aan kapitaal toedicht is zuiver en inspirerend en helpt ons de volgende stappen te zetten. Soms is kapitaal nodig om te kunnen creëren. Wij zitten in een sector waarin de kapitaal behoefte en het risico relatief laag is, terwijl de verdiencapaciteit groot is. Daarom willen we ook niet langer vasthouden aan ons kapitaal en het laten stromen naar plekken waar het niet vanzelfsprekend verdiend kan worden, zoals in de zorg, het onderwijs, de kunsten en R&D. Ondernemen is creëren. De ervaring daaruit is de echte beloning voor ondernemerschap