Wat is het vrouwelijke woord voor dictator?

Dictatrice?

Er is geen vrouwelijke variant voor het woord dictator.

Ik vraag me af of het zo zou kunnen zijn dat het aantal vrouwelijke dictators zo minimaal zijn en dat daarom niemand de urgentie heeft gevoelt om een vrouwelijke variant te verzinnen?

Het blijft gissen.

Op dit moment zie ik op het wereld toneel vooral mannen met dictatoriale trekjes. Zij pleiten voor (handels)oorlogen, ze eigenen zich grond en grondstoffen toe, beloven staakt het vuren en blijven aanvallen en sturen jongvolwassenen naar het front. Deze, vaak oude en verwarde mannen, lijken niet meer afgestemd te zijn op hoe een mensenleven waardig geleefd kan worden. Badend in hun egoïsme lijken ze losgezongen van de werkelijkheid en hoor ik hen spreken in de taal van de sterkste en de machtigste. Ik zie ze behendig groepen mensen uitsluiten, insluiten en opsluiten. Het is de competitie van populisten, een armpje drukken van wie het beste kan MANipuleren. Winsten en overwinningen worden breed uitmeten en de verliezen massaal ontkent.

Als ik hiervan weg wil kijken dan neig ik mij te verstoppen in de fake feiten van de fantasiewereld van mijn heilige schermen. Schermen die mij afleiden van waar het werkelijk over zou moeten gaan en waarop ik door het algoritme op het spoor gezet wordt van volgen of gevolgd worden. Het absorbeert mij volledig. En dan heb ik mij nog niet eens goed verdiept in de prompt van de kunstmatige intelligentie die mij de oplossingen voor een nieuw samenleven adviseert, die binnen 10 minuten het werkt doet waar een team mensen weken werk aan hebben. Kan ik als mens nog wel in verbinding met de ander als ik niet samenwerk en samenleef? Ik stel me voor dat kunstmatige intelligentie een zegen kan zijn als het binnen diezelfde 10 minuten de opgeblazen ego’s van de influencers, de apenrots status van sales & marketing goeroe’s, de invloed van populistische roeptoeters en verwarde oude dictators als een zeepbel uiteen kan laten spatten. Welke prompt heb je daar voor nodig? Ik ben bang dat als je kunstmatige intelligentie wil gebruiken om het leven menswaardiger te maken door bijvoorbeeld onze planeet te beschermen tegen uitputting en de balans tussen belastbaarheid en herstellend vermogen van mens en Aarde te monitoren. We dan eerst onze gezamenlijke intentie over hoe wij willen samenleven zullen moeten gaan omschrijven. Voor wie leven we? Voor geld? Voor macht? Voor de staat of de markt? Of voor elkaar, voor onszelf en voor de Aarde die ons leven schenkt?

Als je bij alle wetenschappelijke en technologische ontwikkelingen eerst de vraag zou stellen: Wat gaat dit betekenen en welke consequenties heeft dit voor de komende zeven generaties? Hadden we anders gehandeld en de gevolgen van de invasieve technologie en social media beter doorzien? Hadden we kunnen voorzien dat die zich ontwikkelden tot instrumenten van beïnvloeding, manipulatie en nep-nieuws?

Ik ben een boek aan het lezen van primatoloog Frans de Waal; Anders. Het gaat over gender- en sekseverschillen bij de mens en andere dieren. Hij put hierbij uit zijn grote kennis van onze twee naaste verwanten: chimpansees en bonobo’s. Wat is het geheim van de door vrouwen geleide vreedzame samenleving van bonobo’s? En wat kunnen we leren van mannelijke dominantie en territorialiteit bij chimpansees?

Ik denk zelf dat we terugkijkend op de geschiedenis heel lang als chimpansees geleefd hebben. Een samenleving waarbij het recht van sterkste en slimste telt, en waar zich dat regelmatig uit in onderdrukking, geweld en moord. Het feit dat we al zo lang vanuit de mannelijke overheersing leven heeft ervoor gezorgd dat we geconditioneerd zijn in het dagelijks leven. Dat we door opvoeding opgroeien in een omgeving waar we de ander neigen te ridiculiseren, buiten te sluiten, klein te houden en te discrimineren. We doen dit zonder er bij stil te staan, het is een automatisme geworden. We laten ons leiden de angst om zelf buitengesloten want we willen ergens bij horen. We moeten allemaal gemiddeld zijn. Maar niemand is hetzelfde. Doe maar gewoon, dan doe je gek genoeg. De groepsdruk aangestuurd vanuit onze eigen aannames en oordelen is fnuikend. Ik denk persoonlijk dat de geschiedenis ons herhaaldelijk heeft vertelt dat we in deze vicieuze cirkel vastzitten totdat we kiezen voor een andere manier van met elkaar omgaan. Even was er even een hoopvol lichtpuntje toen we na de Franse revolutie opriepen om vrij, gelijk en samen te leven. Maar tot de dag van vandaag hebben we dat niet kunnen realiseren.

Het is volgens mij nu tijd om, de komende paar eeuwen, de door vrouwen geleide vreedzame samenleving vorm te gaan geven en aan te gaan.  Laten we een voorbeeld nemen aan de bonobo’s en misschien komen we dan wel tot de vrij, gelijk en samenleving. Een nieuwe periode in de geschiedenis waarin we ruimte maken om vanuit onze vrouwelijke eigenschappen te ontdekken en te zoeken naar de juiste balans tussen vrij en samenleven. Door elkaar te zien als gelijke onder gelijken. 

Als ik vanaf morgen ga leven met het welzijn, de zingeving en de verbinding voor de komende 7 generaties in het achterhoofd creëer ik dan vanzelf een betere wereld? Stel dat ik op basis hiervan mijn plek in de gemeenschap kan innemen handelend vanuit liefde en vertrouwen. Dan leer ik leven van binnen naar buiten. Dan leer ik inzien wat de natuur geeft en neemt en kan ik zelf de balans tussen geven en ontvangen opmaken. En daarmee de Aardse omstandigheden als een spiegel van mijn handelen zien. In mijn beleving is dat het ‘vrouwelijke’ in mij dat meer ruimte nodig heeft zodat ik me niet meer hoef te meten met de mannelijke ego’s op de apenrots en het dicterende alfa-mannetje.

Pieter Hessel | samenlevenskunstenaar