Wat was het een feest, de viering van de geboorte van het boek Vrij, Gelijk & Samenleven!

Laat ik beginnen bij de locatie, het Krachtstation in Kanaleneiland te Utrecht, een oude school omgevormd tot een plek voor meerdere bedrijven, en het geheel financiert zich door de verhuur van studentenwoningen op de bovenste verdieping. Het ademt sociale betrokkenheid, diversiteit en levendigheid uit. De aula is een amfitheater. We zaten allemaal in een kring om het midden, een grote bos bloemen, stenen en een kaars. Symbolisch voor de organisatievorm van het DeelGenootschap, een cirkel met een punt in het midden, de gemeenschappelijke intentie.

Het geheel begon met een verhaal van mijn fantastische uitgever en redacteur Laurens Molengraaf van Santasado, die vertelde hoe blij hij was met het uitgeven van dit boek. Daarna nam ik het stokje over en heb iedereen verwelkomd. Ik voelde me dankbaar om dit moment met zoveel mensen te mogen vieren. Ik heb mijn trom gepakt en mijn wens uitgesproken om de geboorte van dit boek niet alleen met elkaar te vieren maar vooral ook met elkaar te zegenen. De reis die dit boek mag gaan door de wereld en ons verlangen dat het precies die mensen mag vinden wiens harten zich erdoor kunnen laten raken. Ik moest even wat schroom overwinnen om dit te doen maar het voelde zo waar en goed. Ook het boek is van zichzelf en zij gaat haar eigen weg. Hoe meer mensen haar dragen, hoe beter de reis.

Mijn liefdes- en zakenpartner Jac Hielema vertelde vervolgens over de totstandkoming van het boek. Dat ik er zo hard aan had gewerkt, een volle zomer in Zweden, zes dagen per week, van ‘s ochtends tot het einde van de dag. Dat de eerste uitgever ‘het uitmaakte’ op 4 mei  2022, toen ik nog hoopte dat mensen het boek mee op vakantie konden nemen. Hij vond het boek bij nader inzien te dik en ik zou niet geluisterd hebben naar zijn adviezen. Het mocht hooguit 128 pagina’s bevatten, anders zou het volgens hem niet verkopen. Laurens, die eerst alleen redigeerde, bood zich nu ook aan als uitgever en zei: “Dit boek heeft zijn dikte nodig, het is goed zo.” Dat naar voorfinanciering moesten zoeken, wat snel lukte. Dat we bouwden aan een team rond het boek, een financier, een vormgever en een illustrator. Dat een lid van onze woongemeenschap Linda een cover ontwierp met een tekening van Joseph Beuys, the hearts of the revolutionaries. Dat anderhalve week voor dat het naar de drukker ging de erven van Beuys geen toestemming gaven voor het gebruik van die tekening. Dat we nog snel iemand moesten vinden, die een alternatieve cover kon ontwerpen. Dat alles uiteindelijk goed is gekomen.

Daarna volgde Leonie van der Steen met haar verhaal over haar ontwikkeling tussen theater en natuurkunde en hoe ze die twee eigenlijk altijd combineert. En de ontwikkeling bij Squarewise tot wat het nu is, niet alleen ‘steward owned’ maar ook ‘horizontaal georganiseerd’. En hoe het proces van afstand doen van eigendom eerst de eigenaren betrof en later ook alle medewerkers. Want van wie is eigenlijk de winst?

Abel Matthijsen las vervolgens mijn gedicht voor uit het boek:

Realist 

Wat als ik mijzelf beleef tussen hemel en Aarde, met alles verbonden

als ik mijn grootste angsten doorsta en de hoogste berg beklim

jou mijn diepste wezen laat zien en jou mijn beste kunnen geef

wat als ik kathedralen voor je bouw op het fundament van mijn liefde

ja, wat nu als mijn hart klopt mét de Aarde, voor jou en voor mij

noem mij dan maar een realist. 

Damaris Matthijsen

Jacob Mijhad vertelde een heel persoonlijk verhaal langs de zuidas en langs het ministerie van financiën hoe hij steeds verder af raakte van waar het leven werkelijk om draait. Hij beschreef deze wereld als een ork economie. Na een jaar sabbatical als boer op het land, nu weer actief als advocaat maar met een diep verlangen bij te dragen aan een wereld die mens- en Aardewaardig is, vanuit vertrouwen met elkaar omgaand. En hoe het recht zich daar naartoe te ontwikkelen heeft.

Vervolgens was er ruimte voor een panel.

Dit panel koos ik vanuit drie invalshoeken; grond, arbeid en kapitaal. Elke ondernemer begon vanuit een van de drie invalshoeken maar het leuke is dat je dan merkt dat ze altijd samen gaan. Verander je de ene, dan past het om ook de anderen te veranderen.

Allereerst Bregje Hamelinck van Us Hof en voedsel coöperatie Us eten die als ingang de grond heeft. Zij vertelde over haar Community Supported Agriculture tuin en hoe fijn het is om samen te werken met een gemeenschap om je heen die oogstaandeelhouder is en jouw jaarinkomen financiert. Hoe gek is het dan om wel alleen eigenaar van de grond te zijn en die bij vertrekt te kunnen verkopen op de markt voor een prijs waarmee je de opvolger wellicht met een grote financiële strop opzadelt – lees noodzaak tot bezuinigen – of helemaal verkoopt aan iemand met een ander doel. Daarom is Bregje bezig met het uit de markt en uit het geldsysteem halen van de grond en het bedrijf zodat de gemeenschap altijd een stem heeft. 

Daarna vertelde Charlotte van Leeuwen van communicatiebedrijf Bord & Stift over hoe zij als insteek het horizontaal ondernemen hadden. Gewoon gelijkwaardig met elkaar werken. Wat is daarvoor nodig? Ze ontdekten al snel dat er dan een noodzaak is het gemeenschappelijke midden heel helder te verwoorden. Wat zijn onze uitgangspunten, wat willen we met elkaar? Als dat eenmaal helder is, dan kan iedereen haar eigen rol en taken goed invullen. En deze mogen ook blijven wisselen. Spanningsrondes doen is een must om dicht op de vraagstukken te blijven zitten die spelen, zo gaat niets onderhuids.

Als laatste was Hans van der Broek van The Shore, sufschool en horecaplek in Scheveningen aan de beurt. Hem was overkomen dat zijn plek door de overheid ineens veel aantrekkelijker gemaakt was (jaar rond vergunning voor surfen en horeca) wat maakte dat de projectontwikkelaars op de stoep verschenen en zijn bedrijf in een klap veel meer waard was. Een nieuwe vriend toelaten in het bedrijf betekende ineens dat deze zich zou moeten inkopen (lees lening moest aangaan) en dan hij zelf ineens rijk was. Dat zou niet goed zijn voor de vriendschap zo voelde hij, en ook niet voor het bedrijf. Want hij wilde geen concessies doen op de bio sapjes om het hoge inkomen voor de vriend ivm de Schuld te compenseren. Hoe moest dat dan? Hij werd een Sleipnir bedrijf en neutraliseerde daarmee zijn kapitaal door een CV te worden.

Al deze voorbeelden worden uitgebreid besproken in het boek en voor deze middag was het een mooie illustratie.

Tenslotte mocht ik het officiële deel afsluiten en nodigde de aanwezigen uit vragen te stellen en opmerkingen te maken.

Verschillende mensen deelden hun persoonlijke ervaringen met mij en mijn werk, allemaal zo liefdevol. Wat voelde ik me dankbaar. We eindigden met een toast op het boek. Waarbij de mensen spontaan Lang zal het boek leven zongen, hoe mooi was dat. Het overhandigen van het boek aan niemand minder dan Henry Mentink van het Veerhuis en mijn dochter Christina, viel door het natuurlijke einde  van de samenzang enigszins in het water. 

Tijdens de borrel met heerlijke hapjes en drankje en live gitaarmuziek door Kees Hooft, sprak ik nagenietend vele vele mensen en signeerde hun net ontvangen exemplaren van het boek. Er heerste een heerlijke vreugdevolle, warme en geïnspireerde stemming.  

Reacties op de viering:

• Ben zo geïnspireerd door de sprekers.
• Wat een goede sprekers had je, allemaal stuk voor stuk.
• Wat een diversiteit aan mensen hebben jullie om je heen, bijzonder.
• Wil zelf nu ook weer extra aan de slag met dat eigendomsvraagstuk voor mijn grond.
• Wauw gefeliciteerd, wat hebben jullie deze middag mooi neergezet.
• Wat een gave locatie, hij past zo mooi bij het verhaal.
• Wat een mooie muziek.
• Dank voor je trom, dat raakte me diep.
• Bijzonder dat je gewoon durft te zingen hier.
• Wat een mooi gedicht.
• Wat lief hoe je Christina nog het boek overhandigde.

Reacties op het boek:

Wat ik zo fijn vind is om te merken dat mensen het boek echt lezen, erop zitten te wachten en er veel aan hebben.

• het leest als een trein.
• Je hebt de goede toon gevonden, heel open en warm.
• Je neemt me mee in een wereld van liefde en het bestaat, het kan. Heel inspirerend.
• Ik hoop dat ik met mijn initiatief in het rechtsboven kwadrant kan blijven.
• Uitnodigend.
• Dank voor al je harde werk, je pioniersrol hierin.
• Ik heb al meerdere trainingen bij jullie gevolgd maar voor mij helpt het echt het allemaal op deze manier na te kunnen lezen. Ik was er bang voor maar ik kan alles heel goed volgen. Het is voor mij de verankering.
• Er zitten zo veel handvatten in waar je direct mee aan de slag kan.
• Het is zo herkenbaar allemaal. Het is zo waar voor mij en nu zie ik in wat voor valkuilen ik in mijn leven allemaal terechtgekomen ben. Ik ga steeds meer nee zeggen en weet nu wat ik wel wil.

Heb je het boek gelezen, of ben je het aan het lezen, en heb je vragen of opmerkingen? Stel je vragen. Deel je opmerkingen.

Ik zal binnen twee dagen reageren.

Damaris Matthijsen