Het is 12 april 2021. Een jaar geleden zaten we in de Corona-crisis, voor Jac de aanleiding om te gaan bloggen over de vraag: wat leert Corona ons over de omgang met onszelf, elkaar en de Aarde? Enkele weken geleden interviewde ik (Ameleih) hem in het jaar 2036, 15 jaar na Corona. Hij beloofde ons toen dat hij ons zou vertellen hoe de vrij, gelijk, samen-samenleving waarin hij woont, is georganiseerd. Hoe daar de besluitvorming plaatsvindt. En last but not least: hoe het geldsysteem er functioneert. Op dit moment heb ik contact met een versie van hem in het jaar 2052.

Ameleih: “Jac, hoe is het intussen met je?”

Jac: “Wat heerlijk om je weer eens te spreken. De laatste keer is alweer zestien jaar geleden. Het is 8 oktober 2052 nu. Vorige week werd ik 88 jaar oud. Hoe het met me gaat? Mijn hart is vervuld van dankbaarheid en vreugde.”

Ameleih: “Dat is fijn om te horen. En hoe is het met Damaris?”

Jac: “Het gaat heel goed met haar, zij is inmiddels 81 jaar oud en nog steeds actief. Zo zit ze weer in het bron-orgaan van onze gemeenschap, die inmiddels ruim 15 duizend zielen telt.”

Ameleih: “Het bron-orgaan? Vertel.”

Jac: “Ameleih, ik zit hier met drie jonge mensen. Zij zullen deze keer voornamelijk je vragen beantwoorden. Mag ik je voorstellen aan Eloïse Dorsey geboren in 2021, Ilja Ichenko ook van 2021 en Ruby Hagendaz 2022. Ruby is lerares geschiedenis aan de Academie en zit ook in het bron-orgaan, ze kan geweldig vertellen; Ilja zwierf van zijn 18e tot en met zijn 30ste over de hele wereld en maakt sinds vorig jaar deel uit van Landbouwbedrijfsorganisme  het getemde Vosje, hij is erg goed met paprika’s en komkommers; en Eloïse heeft net het krediet ontvangen om haar geweldige idee van een schoenfabriek te verwerkelijken.”

Ameleih: “Ja, nu zie ik jullie. Welkom alledrie. Ik ben dus Ameleih, een vrouwelijke versie van Jac in jullie geboortejaar. Ik zit hier in mijn stoel op mijn werkkamer achter mijn laptop en ik zie jullie nu voor me. Ruby, het bron-orgaan? Vertel.”

Ruby: “Als bron-orgaan en in het bron-orgaan verzorgen we, heel logisch eigenlijk, de bron van onze leefgemeenschap. Sinds de heroprichting van Economy Transformers in 2020 is de bron niet meer veranderd. Die is vrij, gelijk, samen.”

“Onderzoek ik de idealen vrij, gelijk & samen, dan herken ik ze als behoeften in mezelf. Ik verlang naar samen, maar wel een samen waarin ik mezelf kan zijn. Tegelijkertijd wil ik vrij zijn, zelf bepalen hoe ik leef, wat ik doe en wat ik leer. Maar wel in verbinding met het geheel, als deel van het geheel. Ook heb ik een rechtsgevoel, een eerlijkheids-gevoel. Ik wil in goed onderling overleg leven in een samenleving waarin iedereen een stem heeft en gezamenlijk tot afspraken komen die voor alle mensen gelijk zijn. Een wereld waarin de mens, alle mensen, ertoe doen en met elkaar en die ene hele Aarde leven.” (Damaris)

Ameleih: “Wie hebben zitting in dat bron-orgaan? Hoe verzorg je de bron?”

Ruby: “In dit orgaan zitten twaalf mensen, zes vrouwen en zes mannen. Naar binnen toe onderzoeken zij bij zichzelf en elkaar wat vrij, gelijk, samen voor hen is en betekent, welke vragen er in hen leven en welke antwoorden zij gezamenlijk op die vragen vinden. Naar buiten toe organiseren zij bijeenkomsten en gebeurtenissen waarbij vrij, gelijk, samen voor iedereen zichtbaar en beleefbaar wordt. Vergeet niet dat onze gemeenschap groeit, niet alleen door de geboorte van kinderen, maar vooral omdat mensen vanuit het systeem hier naartoe komen. Die maken een heel transformatieproces door. Als ze tot rust zijn gekomen, voldoende zijn geheeld, een tijd hebben meegewerkt en meegedaan, tekenen ze een verbintenis met de bron waarin zij hun levens-, werk- en leerdoelen stellen en maken ze voortaan volwaardig deel uit van onze leefgemeenschap. Niet iedereen uit het systeem is daartoe in staat. Sommigen blijven de rest van hun leven onvermogend om hun eigen doelen te stellen.”

Ameleih: “Een volwaardig lid van de leefgemeenschap…”

Ilja: “… is voortaan een DeelGenoot…”

Ameleih: “Wat kan zij? Wat mag zij? Wat doet zij?”

Eloïse: “We hebben een aantal afspraken over hoe we met onszelf, elkaar en de Aarde omgaan.”

Ruby: “Het gesprek over onze omgang met onszelf, elkaar en de Aarde bracht Jac destijds op gang tijdens Corona.”

Eloïse: “Die afspraken worden eens in de vier jaar in een breed gemeenschapsgesprek geëvalueerd en vernieuwd. Daarnaast hebben we de besluitvorming geregeld en procedures ontwikkeld voor het ontstaan, rouleren en weer vergaan van geld. Alles wordt eens in de vier jaar geëvalueerd en vernieuwd. Iedereen mag deelnemen aan de evaluaties, een vorm van directe democratie.”

Ilja: “Onze bestuurders worden niet gekozen, nee, iedereen kan aan de beurt komen…”

Ameleih: “Hoe functioneert de besluitvorming?”

Eloïse: “Eigenlijk heel simpel: iedereen die een verbintenis heeft met de bron mag initiatieven nemen. Hoe groot of klein ook. Op elk vlak en in elke situatie. Wel na raadpleging met een aantal DeelGenoten. Zelfs dat hoeft niet altijd. Initiatieven die een krediet nodig hebben, kunnen als plan en begroting ingediend worden bij de Trust, het orgaan dat het geld doet in onze samenleving. Dit orgaan functioneert volgens door ons opgestelde procedures en maakt het mogelijk dat de grotere initiatieven zich organisch in het geheel kunnen invoegen.”

Ilja: “De beheerders van het kapitaal bestaan ook uit twaalf mensen, zes vrouwen en zes mannen en nemen volgens het lot voor een termijn van acht jaar zitting in de Trust. Om de vier jaar maken zes mensen plaats voor zes nieuwe mensen”

Eloïse: “Ik heb twee maanden geleden een krediet gekregen voor mijn 3D-schoenprint-machine-idee.”

Ameleih: “Ik raak helemaal opgewonden door jullie verhalen. Tegelijkertijd heb ik nog zoveel vragen. Jullie zijn geboren in de gemeenschap. Misschien kunnen jullie aan de hand van jullie biografieën vertellen hoe alles werkt. Vertel eerst eens iets over jullie schooltijd.”

Ilja: “Wij hebben alledrie tot ons 18e zoals dat heet ‘algemeen vormend onderwijs’ genoten…”

Ruby: “… ja, we hebben nog les gehad van Damaris en Jac.”

“Behalve lezen, schrijven en rekenen, leren we ook hoe economische waarden ontstaan, zich ontwikkelen en weer vergaan. We leren wat winst/verlies-rekeningen waren, bij ons heten ze nu capaciteiten/behoeften-rekeningen. We leren balansen lezen. We zijn ons allemaal zeer bewust van onze eigen balans, van wat we hebben en hoe dat is gefinancierd. We zijn ons er vooral erg bewust van dat het kapitaal en de Aarde gemeenschappelijk bezit is en dus ook gezamenlijk beheerd dient te worden…” (Ilja)

Eloïse: “De gemeenschap geeft mij het vertrouwen om mijn 3D-schoenprint-machine te realiseren. Het toegewezen krijgen van een stuk grond waarop ik mijn fabriek mag bouwen is nu ook bijna rond. Waarschijnlijk zal dat net over de grens in het systeem zijn. Onderhandelingen zijn nog gaande. De jongste zoon van Jac is daar erg goed in, heel verhaal. Maar op mijn balans staat dus aan de ene kant de te verwerkelijken machine en aan de andere kant het vertrouwen van de gemeenschap. Dat vertrouwen dat ik heb gekregen, ga ik omzetten in wat ik heb te geven aan de gemeenschap. Zo begrijpen wij nu de begrippen ‘vreemd vermogen’ en ‘eigen vermogen’. Het grootste deel van mijn eigen vermogen stroomt weer terug naar de gemeenschap als aflossing tussen aanhalingstekens van mijn schuld tussen aanhalingstekens aan de gemeenschap.”

Ilja: “Ja, je zou ook kunnen zeggen als dankbaarheid voor de onbezorgde jeugd die we mochten genieten en het vertrouwen dat we kregen om onze eigen weg te vinden.”

Ruby: “In het systeem heb je nog steeds staatsscholen, scholing gericht om de opgroeiende mens in te voegen in het geldsysteem van het systeem. Lees: voor jezelf een positie veroveren op de arbeidsmarkt.”

Ilja: “Wij hebben geen arbeidsmarkt. Wij werken op basis van gelijkwaardigheid samen aan de verwerkelijking van gedeelde doelen. Hoe ons vereffeningssysteem werkt, komt zo aan de orde. Op de Academie worden opgroeiende mensen opgevoed tot in zichzelf gegronde vrije persoonlijkheden. We leren onszelf als mens kennen. Wie we zijn, wat we kunnen en wat we willen. We leren ondernemend, creatief en betrokken te zijn. Te denken en te handelen vanuit het geheel. We krijgen alle ruimte om onszelf te ontdekken en tot ontplooiing te brengen.”

Eloïse: “Omdat we in goed onderling overleg productie op consumptie afstemmen, ontstaat steeds meer ruimte voor onderwijs en zorg, voor wetenschap, kunst en religie, voor het scheppen van cultuur. Mensen en landschappen bloeien op. Er is overvloed, schone lucht, helder water, vruchtbare grond.”

Ilja: “Dus tot ons achttiende genieten alle opgroeiende mensen een algemeen vormend onderwijs in veel verschillende vormen, het is niet eens verplicht. Thuisonderwijs mag ook. Geen onderwijs mag ook. Van ouderwets klassikaal met een meester met een krijtje in zijn hand en krijtstrepen op zijn jasje voor een ouderwets schoolbord tot modern buiten wandelend en werkend al doende.”

Ameleih: “Wat zit je te glunderen Jac?”

Jac: “Ik vind het grappig om te horen dat Ilja lesgeven in de vorm van buiten wandelen en werken modern noemt, terwijl dat juist de manier van Plato en Aristoteles was zo’n zeshonderd jaar voor Christus.”

(…)

Ruby: “Punt is: de één leert zus, de ander zo. De één gaat van leraar naar leraar, de ander blijft wel tien jaar onder de hoede van één specifieke opvoeder. Er hoeven geen keuzes gemaakt te worden met betrekking tot leerlijnen, leerlingen krijgen sowieso geen cijfers, laat staan een diploma. Niemand hoeft zich voor zijn achttiende te specialiseren. Ja, de leerlingen kiezen zelf hun eigen scholen en leraren. Geen twee scholen zijn hetzelfde, elke school ontwikkelt een eigen vorm van onderwijs op basis van een bepaald mensbeeld en een specifieke pedagogische visie. Of hun ouders kiezen voor hun kinderen hun scholen en docenten. Ouders bewaken de kwaliteit van het onderwijs. In het systeem doet de overheid dat nog steeds.”

Ilja: “Bij ons bestaat de overheid niet meer op die manier. DeelGenoten regelen zelf hun onderlinge betrekkingen. Van binnenuit en onderaf. We hebben dus wel organen: het bron-orgaan, de trusts en de beheer- en toewijzing van grond-organen. Voor alle mensen is plek, die ze zelf kunnen innemen. Tot die tijd worden ze begeleid.”

Eloïse: “Vanaf je achttiende begin je met iets te kiezen. Ruby wist al vroeg dat ze leraar wilde worden, Ilja moest eerst de hele wereld over om zichzelf te vinden en ik had als puber al passie voor mode in het algemeen, schoenen in het bijzonder.”

Ilja: “Ik kwam op een landbouwschool terecht in Schotland. Omdat daar een meisje was waar ik verliefd op was. Let op: er bestaan geen twee dezelfde landbouwscholen in de wereld, omdat elk gebied weer specifieke bodems heeft die specifieke vormen van landbouw vragen, überhaupt leven overal verschillende mensen die ieder op hun eigen manier in dit geval landbouwscholen stichten en ontwikkelen. Ik kwam in eerste instantie dus in Schotland terecht, wilde andere talen leren spreken, nieuwe mensen leren kennen in andere landschappen…”

Eloïse: “Voor ik me hier weer vestigde, heb ik ook gezworven. Ik werkte bij verschillende schoenenfabrieken en -werkplaatsen in Hongarije en Italië, ben in de leer geweest bij een schoendesigner in Spanje, heb een tijdje machinebouw gestudeerd in Duitsland en was de assistent van de directeur verkoop van schoenhandel in Canada. Ik ben zelfs lid geweest van een ontwikkelteam van een schoenenfabriek in Brazilië. Daar kwam ik op het idee van een 3D-printer die schoenen produceert, die mensen thuis door middel van bepaalde software op hun computer ontwerpen.”

Ameleih: “Hebben jullie nog computers?”

Jac: “Het hele systeem is feitelijk één grote computer. Alle mensen die nog in het systeem zitten, maken feitelijk deel uit van die computer. Wij staan door middel van computers in verbinding met het systeem.”

Ilja: “Na Schotland werkte ik een jaar met mijn vriendin Morag op een boerderij in het zuiden van Frankrijk, toen nog twee jaar op een bananenplantage in Nicaragua en tenslotte bij graanboeren in de Oekraïne. Vorig jaar werd ik deel van Bedrijfsorganisme de Leeuwerikshoeve hier. Ik ben vooral goed in paprika en komkommer. Morag en ik hebben nu twee kinderen.”

Ameleih: “Kunnen we ons even focussen op het geldsysteem? Vertel eens over wat jullie het vereffeningssysteem noemen?”

Jac: “Aan geld geen gebrek hier. Iedereen krijgt, zolang je nog studeert of lerende bent een basisinkomen van één. Er is überhaupt geen gebrek hier. Want je ontplooit je capaciteiten in dienst van het geheel waar je deel van uitmaakt en vertrouwt erop dat het geheel je voorziet in jouw behoeften. Omdat kapitaal, arbeid en grond bij ons als commons worden beheerd, leven we sowieso in schoonheid, in mooie landschappen, schone lucht, schoon water, tijd om je te ontwikkelen.”

Ruby: “Of om van je oude dag te genieten.”

Ilja: “Bovendien hebben we afgesproken dat de best verdienende niet meer dan twaalf keer het basisinkomen krijgt, de zogenoemde Bregman-norm, omdat de historicus Rutger Bregman ooit een boek schreef: Gratis geld voor iedereen. Dus de kloof tussen rijk en arm wordt nooit groter dan 12 staat tot 1. En 1 is al voldoende om in je levensbehoeften te voorzien. De meeste mensen hier verdienen 4 of 5 keer het basisinkomen én leven in overvloed. Dat wil zeggen, we zijn in onze materiële levensbehoeften voorzien én genieten veel vrije tijd.”

Jac: “De hoeveelheid geld dat in onze gemeenschap in omloop is, in de vorm van boekhouding, we hebben nauwelijks papiergeld of munten, is nagenoeg gelijk aan de hoeveelheid economische waarde die hier circuleert. Één van de functies van de Trust is het in balans houden van de hoeveelheid geld aan de ene kant en de hoeveelheid economische waarde aan de andere kant.”

Eloïse: “Met het geld kopen we de levensmiddelen, van het voedsel dat we dagelijks nodig hebben tot en met de huizen waarin we wonen. Je kunt dus alleen iets hebben dat door iemand anders is geproduceerd. De prijzen voor de producten zijn de som van de inkomens van de mensen die een bijdrage hebben geleverd aan die producten.”

Ruby: “En omdat grond, arbeid en kapitaal geen onderdeel uitmaken van het geldsysteem, hoeft er dus ook geen extra geld te zijn voor de bezitters van kapitaal en grond, zoals in het systeem.”

Ilja: “Nee, het kapitaal is de cultuur die we gezamenlijk creëren en de grond is van ons allemaal.”

“Het kapitaal is de cultuur die we gezamenlijk creëren en de grond is van ons allemaal.”

Eloïse: “Of van niemand.”

Ruby: “En als je een stuk grond krijgt toegewezen om je huis erop te bouwen, of je fabriek, dan is dat stuk grond van jou zonder dat je er iets voor hoeft te betalen.”

Ilja: “Ja, je betaalt gebruiksrecht. Daar leven de beheerders van grond van. Daar financieren we ook de infrastructuur van en het onderhoud van recreatie-gebieden.”

Ameleih: “Lieve mensen, ik heb nog zoveel vragen. Ik ben zo benieuwd. Kunnen we ons focussen op jullie kredietsysteem? Leg mij eens uit hoe jullie geldsysteem werkt?”

Ruby: “De uitvinder van het kredietsysteem, John Law, die leefde van 1671 tot 1729, vroeg zich al af hoeveel geld, gecreëerd uit het niets, in omloop kon worden gebracht en door wat het uit het niets geschapen geld gedekt moest worden. Mijns inziens hebben wij enigszins vruchtbare antwoorden gevonden op die vragen, pas vanaf het jaar 2020, vanaf de Corona-crisis, zijn we begonnen met het scheppen van de juiste voorwaarden voor een gezond kredietsysteem.”

Jac: “Ja, want wat is de essentie van het kredietsysteem? Dat moet ervoor zorgen dat de impulsen van individuele mensen kunnen worden verwerkelijkt en organisch kunnen worden ingevoegd in het geheel van de gemeenschap. Er is, zo ontdekten we, maar één legitieme reden om nieuw geld te scheppen en dat is als een mens, of een groepje mensen, zijn of haar of hun innovatieve ideeën wil verwerkelijken.”

Eloïse: “Ik wil mijn 3D-schoenprinter realiseren.”

Jac: “De verwerkelijking van dat innovatieve idee zal ervoor zorgen dat er met minder krachtsinspanning meer economische waarden kunnen worden gecreëerd. In dit geval kunnen er met minder krachtsinspanning meer schoenen worden geproduceerd. Met andere woorden, met het uit de productie nemen van oude schoenmaak-machines en het in productie nemen van zo’n 3D-printer, komt tegelijkertijd meer tijd vrij voor meer mensen om zich bezig te houden met die andere kernactiviteit van de samenleving: de ontwikkeling van en de zorg voor de individuele mens.”

Ilja: “In onze trust is iemand gespecialiseerd in de schoenenbranche. Zij staat in verbinding met de hele schoenensector in Noord West Europa, ook in het systeem. Die staat weer in overleg met de wereldwijde schoenenbranche überhaupt. Deze trust heeft zicht op de totale schoenen productiecapaciteit aan de ene kant en de behoeften aan schoenen van de bevolking aan de andere kant. Dit alles vanwege voortdurend overleg en het uitwisselen van gegevens in de schoenenbranche.”

Ruby: ”Voor 2020 was het verboden om op die manier te overleggen, te associëren zeg maar. Er moest geconcurreerd worden, was de gedachte. Tot men moest toegeven dat door concurrentie juist tegelijkertijd schaarste en overvloed ontstond. De onzichtbare hand was een illusie. Er werden namelijk te veel schoenen geproduceerd voor te lage prijzen. Veel van deze schoenen moesten ongebruikt weer worden vernietigd, terwijl tegelijkertijd te veel mensen niet het geld hadden om goede schoenen voor zichzelf te kopen. Door kapitaal, arbeid en grond uit het geldsysteem te halen, bleek het veel effectiever en efficiënter om juist wel te overleggen met elkaar om capaciteit op behoefte af te stemmen. Gevolg, iedereen kon goede en mooie schoenen kopen voor verschillende gelegenheden. Er zijn geen overschotten meer die moeten worden vernietigd.”

Ilja: “Het concurrentieprincipe wordt in onze gemeenschap verplaatst van het economische leven naar het culturele leven. Als gemeenschap willen we dat alleen de beste ideeën gerealiseerd worden, de beste boeren ons land bewerken, de beste violisten concerten geven, de beste leraren leerlingen hebben. We willen niet dat verschillende schoenfabrieken onnodig veel schoenen maken en dus onnodig veel grondstoffen en energie verbruiken, onnodig veel afval produceren. Om vervolgens een deel van al die schoenen weer te vernietigen, omdat er te veel van zijn.”

Eloïse: “Zoals gezegd zal met het realiseren van die 3D-schoenprinter met minder arbeidskracht meer schoenen kunnen worden geproduceerd. En dus kunnen er mensen uit de productie van schoenen stromen.”

Ruby: “Daar is geen sociaal plan voor nodig of zo. Zoals vroeger in het systeem. De mensen zijn niet in loondienst. De werkweek in de schoenenbranche bestaat sowieso maar uit twee dagen van vijf uur. De mensen die uitstromen hebben elders al bezigheden in het culturele leven, zij zorgen voor invalide leeftijdgenoten of bejaarde huisgenoten, zij spelen mee in een orkest of doen mee in een theaterstuk, zij vertellen verhalen of geven les in kruidenkunde. Daar krijgen ze nu nog meer tijd voor.”

Jac: “Kortom, er zijn steeds minder mensen nodig die in steeds kortere tijd in de goederen en diensten voorzien om de materiële behoeften te vervullen, en steeds meer mensen hebben steeds meer tijd om te wandelen, te leren, te onderwijzen, te zorgen, te genezen, te onderzoeken, te schilderen, gesprekken te voeren en stil te zijn.”

Ruby: “De meeste medewerkers in de schoenproductie verdienen drie keer het basisinkomen. Met tien uur werken per week dus, twee werkdagen van 9 tot 3.”

Ameleih: “Ik ben er stil van. Als ik het goed begrijp dan is de groeiende kloof tussen rijkdom en armoede in de markteconomie omgezet in een organische ontwikkeling van steeds efficiënter economisch leven naar een steeds rijker cultureel leven.”

Jac: “Zo zou je het kunnen zeggen ja? Een steeds kleiner en steeds rijker wordende elite bestaat niet meer in onze samenleving. Waarom niet? Omdat we kapitaal en grond tot gemeenschappelijk bezit hebben gemaakt. En daarom hebben we een steeds rijker cultureel leven, waar iedereen, letterlijk iedereen rijker van wordt, en een steeds efficiënter en effectiever, milieuvriendelijker, schoner, mens-vriendelijker ook, economisch leven.”

(…)

Ameleih: “Eloïse, hoeveel krediet heb je eigenlijk gekregen?”

Eloïse: “Voor mij is 500 duizend Ukuqina gecreëerd. Dat is Xhosa voor sterrenstof. Op mijn bankrekening staat nu 500 duizend Ukuqina en bij de Trust heb ik van de gemeenschap een vertrouwen staan van 500 duizend Ukuqina. Ik heb me voorgenomen dit vertrouwen niet te schaden.”

Jac: “Met die 500 duizend Ukuqina bouwt Eloïse een nieuwe fabriek op een aan haar toegewezen stuk grond. Vanuit andere schoenfabrieken stromen medewerkers naar haar toe, aangevuld met nieuwe medewerkers. Er stromen ook gewoon medewerkers helemaal uit.”

Ilja: “Overigens, niemand bouwt zoals in het systeem een pensioen op tijdens het werkende leven door geld opzij te leggen voor later. Geld sparen voor later is sowieso niet nodig in onze gemeenschap. Vanaf de Corona-crisis kwamen meer en meer mensen tot het inzicht dat geld op zichzelf niets is en pas iets wordt als er goederen en diensten tegenover staan, die je kunt kopen en consumeren. Bij ons betekent ‘met pensioen gaan’ dat je voortaan geen prestaties meer levert, maar dat je je laat onderhouden en verzorgen door mensen die nog wel prestaties leveren. Ook de zieken, de invaliden en andere mensen die om de een of andere reden voor kortere of langere tijd geen bijdrage kunnen leveren aan het geheel, worden door het geheel onderhouden en verzorgd. Iedereen mag in de eerste plaats zijn. Daar hoef je helemaal niets voor te doen.”

Ruby: “Overigens is het vrijwel onmogelijk om geen prestaties te leveren. Iedereen doet wel iets.”

Ilja: “Jarenlang was bij ons een gevleugelde uitspraak als je ergens mee zat en je kwam er niet uit: ‘Ga maar naar Malaika!’… zij lag totaal verlamd op bed. Ze kon nauwelijks praten. Maar ze hield wel spreekuur. Ze luisterde. En af en toe stelde ze vragen. In 9 van de 10 keer hielp ze je erdoor heen…”

Eloïse: “Alle mensen in de hele gemeenschap zijn als het ware aandeelhouder van mijn te bouwen 3D-schoenprinter. Dat betekent dat als mijn fabriek straks draait en omzet maakt, dat de winst via de Trust weer terugstroomt naar de gemeenschap.”

Jac: “Dat gebeurt ook met de winsten uit alle andere bedrijven in het economische leven.”

Eloïse: “Zo maak ik het vertrouwen dat ik krijg waar. Door de winst terug te laten stromen naar het culturele leven waarin ik ben opgegroeid. Met de winst wordt in de basisinkomens voorzien. Maar van de winst worden ook de scholen, de ziekenhuizen, de theaters en de concertzalen gefinancierd.”

Ruby: “Werd in het systeem de winst uitgekeerd aan aandeelhouders en de bezitters van grond, bij ons komt het ten goede aan het geheel.”

Ilja: “En omdat we ons allemaal zeer bewust zijn van onze capaciteiten/behoeften-rekening en onze balans, weten we dat het welzijn van het geheel des te groter wordt naar mate we onze capaciteiten meer en meer ontplooien en vrij inzetten voor het geheel en erop vertrouwen dat het geheel voorziet in onze behoeften.”

Eloïse: “En over een jaar of tien, als mijn 3D-schoenprinter is uitgedraaid, dan wordt die uit productie genomen.”

Ilja: “Intussen draaien er dan allang verbeterde versies van die machine en is de gemiddelde werkweek in de schoenproductie teruggelopen van zeg 10 uur per week naar zeg 8 uur per week.”

Ameleih: “En wat gebeurt dan met dat oorspronkelijke krediet van 500 duizend Ukuqina?”

Eloïse: “Het geld dat nu is gecreëerd om die 3D-schoenprinter te verwerkelijken, dat zo’n tien jaar lang zal rouleren in onze samenleving zolang die machine economische waarden creëert, zal met het uit productie nemen van die machine uit de roulatie worden genomen.”

Ameleih: “Jullie hebben antwoorden gevonden op de oer-vragen van de oer-bankier John Law.”

Jac: “Juist.”

Ameleih: “Geld maakt een cyclus door. Het ontstaat als krediet aan mensen die hun innovatieve ideeën willen verwerkelijken, het rouleert als geld om te handelen in economische waarden, goederen die voorzien in materiële behoeften, waarbij steeds minder mensen nodig zijn om überhaupt economische waarden te produceren en te distribueren en steeds meer mensen vrij zijn om prestaties te leveren in het culturele leven. Het geld wordt weer vernietigd als de productiemiddelen die zijn ontstaan door het oorspronkelijke krediet uit de productie worden genomen.”

Jac: “Juist.”

Ameleih: “Hoeveel geld kan uit het niets worden gecreëerd?”

Eloïse: “Zoveel geld als dat er mensen zijn met te verwerkelijken ideeën.”

Ameleih: “Hoeveel geld mag er überhaupt worden gecreëerd?”

Eloïse: “Zoveel als nodig is om productiemiddelen te vernieuwen.”

Ameleih: “Door wat wordt het geld gedekt?”

Eloïse: “In diepste zin wordt het geld gedekt door de scheppende activiteit en de creativiteit en liefde van individuele mensen. Praktisch wordt de hoeveelheid geld in de wereld gedekt door de hoeveelheid draaiende productiemiddelen, die, nogmaals, van iedereen zijn. Nogmaals, kapitaal is iets wat we gezamenlijk creëren. Het idee voor die 3D-printer kon ik alleen maar ontwikkelen omdat ik zoveel leraren had. Alle mensen zijn in onze samenleving de aandeelhouders van alle draaiende productiemiddelen en genieten van het rendement van die draaiende productiemiddelen in de vorm van steeds meer zorg, onderwijs, muziek, theater, zingen, bossen, zeilen op het water, kunst, religie, wetenschap, mooie landschappen enzovoorts.”

Ameleih: “Hoe lang mag eenmaal gecreëerd geld rouleren?”

Eloïse: “Zolang als de productiemiddelen die gefinancierd zijn door het oorspronkelijke krediet draaien. Zodra de productiemiddelen zijn afgeschreven en uit de productie worden gehaald, dient het oorspronkelijke bedrag dat was geïnvesteerd in dat productiemiddel ook uit de roulatie te worden genomen. Maar nu val ik in herhaling.”

Ameleih: “Ik ben sprakeloos. Tegelijkertijd heb ik nog heel veel vragen. Maar we houden ermee op.  Misschien kom ik later weer bij jullie terug met al mijn vragen. Voor nu wil ik jullie hartelijk danken. Ruby, dank je voor je wijsheid en inzet. Ik weet dat mijn kleinkinderen les van je zullen krijgen. Ilja, graag hoor ik jouw verhaal nog eens helemaal, over de Leeuwerikshoeve, over landbouw überhaupt in jouw tijd. En Eloïse, ik wens jou heel veel succes met het verwerkelijken van je dromen.”

“Dank je wel Ameleih. Jij ook veel goeds.”

Ameleih: “En Jac, geniet van je oude dag. Ik voel je dankbaarheid en vreugde ook in mijn hart.”

Jac: “Ja, zal ik doen. Ik geniet van al die lieve en mooie mensen, van mijn kinderen en kleinkinderen. Och, ik heb je nog niet eens verteld hoe het verder is gegaan met mijn kinderen.”