Een samenleving waarin iedereen zichzelf kan zijn, ongeacht afkomst, levensovertuiging, sekse, geaardheid of huidskleur. Waar de cultuur ruimte biedt voor verbinding en authenticiteit. Waar de economie recht doet aan iedereen en de gezamenlijke koek eerlijk wordt verdeeld.
Misschien lijkt het een onbereikbaar ideaal. Maar wat als het een reële mogelijkheid is? Een toekomst waar jij, precies zoals je bent, al direct aan kunt bijdragen?
Tijdens de Leergang Samenlevenskunst ontdek je hoe jij vanuit jouw unieke plek verschil kunt maken. Je leert de mens, de samenleving en jezelf dieper begrijpen. En je ontwikkelt de inzichten en vaardigheden om samen met anderen te bouwen aan een toekomst vol gelijk, vrij en samen. Doe mee. Het begint bij jou.
De Leergang Samenlevenskunst is bedoeld voor iedereen die bij wil dragen aan een menswaardige economie en samenleving. Of je nu samen met een partner een huishouden runt, werkt in een bedrijf of organisatie, een initiatief of onderneming leidt, deel uitmaakt van een woon- of werkgemeenschap, of als betrokken burger actief bent in de maatschappij—je bent van harte welkom.
Ook als je als trainer wilt werken vanuit het gedachtegoed van Economy Transformers, biedt de leergang een inspirerend fundament.
Voorkennis is niet nodig. Jij, precies zoals je nu bent, vormt het uitgangspunt. Samen ontdekken we hoe jij vanuit jouw plek verschil kunt maken.
We bieden een rijk en dynamisch programma waarin je jezelf én de wereld om je heen op een nieuwe manier leert kennen. Door middel van ervaringsgerichte experimenten en oefeningen, gebaseerd op het principe zo binnen, zo buiten, ontdek je hoe je deel uitmaakt van een levende, continu veranderende (sociale) werkelijkheid.
Je krijgt de ruimte om te onderzoeken wat jouw werk- en levensdoelen zijn in deze werkelijkheid en hoe je deze kunt realiseren op een manier die bijdraagt aan sociale vernieuwing en de omvorming van de economie. Het programma inspireert je om niet alleen jouw unieke potentieel te ontdekken, maar ook om dit op een betekenisvolle manier in de wereld te brengen.
Tijdens de Leergang Samenlevenskunst onderzoek je hoe jouw binnenwereld samenhangt met de uiterlijke (sociale) werkelijkheid. Je experimenteert met je intuïtie, brengt jouw werk- en levensdoelen helder in kaart en verdiept je op een liefdevolle manier in thema’s als vrij, gelijk en samen, de zes sleutels, geld, eigendom, initiatief nemen, gemeenschapsvorming en besluitvorming. Samen werk en leer je op basis van gelijkheid, in een veilige sfeer waarin alles gezegd en onderzocht kan worden.
De opzet is overzichtelijk:
De leergang duurt twee jaar en biedt een optioneel derde jaar voor mensen die door willen gaan voor hun meesterproef.
Naast de lessen van Jac en Damaris, de hoofddocenten, bieden we een avondprogramma waarin je bij Marije, wat wij noemen integratiewerk doet. Dit helpt je om eventuele weerstanden die in de weg zitten voor het leven van jouw ster op een diepere laag te doorwerken.
Voor wie?
Voorkennis is niet nodig. Wel vragen we dat je kunt reflecteren op je eigen denken en handelen, een verlangen of ontwikkelbehoefte hebt, en bereid bent om bij te dragen aan een veilige en open groepssfeer.
Om te ontdekken of deze leergang bij je past, organiseren we oriëntatiedagen en intakegesprekken. Dit helpt jou én ons om helder te voelen of we samen een goede match zijn.
“Sinds ik de Opleiding Samenlevenskunst deed, voel ik een (tot nu toe onbekende) aangename rust in mij en vertrouw ik op mijn intuïtie. Ik ervaar het als volgt: altijd voelde ik me een beetje een doler in de-grote-mensen-wereld, had het gevoel dat iedereen bij de geboorte een handleiding meekreeg en ik was vergeten. Hoe ik me moest gedragen, wist ik niet goed. Ik paste allerlei “jasjes” die ik goed bij anderen vond staan. Maar als ik ze droeg, voelde ik me daar toch niet zo prettig bij, of het was alleen maar leuk voor een bepaalde periode. En dan zag ik weer een ander jasje. Deze manier van ontdekken is voorbij! Nu ontwerp ik mijn eigen jas! Van binnenuit is er nu een stem die zich steeds meer durft te laten horen. Daarmee kleur ik mijn eigen stof. En ook al is de jas nog lang niet af, misschien wordt hij dat zelfs wel nooit, ik ben er zo blij mee: hij zit als gegoten.” – Marleen Rumph
Mens, ken jezelf!
Je leerdoel voor het eerste jaar is om de mens in zijn totaliteit te leren kennen: hoe jij als geest, ziel en lichaam, denkend, voelend en willend, deel uitmaakt van de werkelijkheid. Je wordt je bewust van de scheppende kracht in jezelf en leert vertrouwen op je intuïtieve denken. Door middel van observatie, reflectie en oefening ontdek je de verbinding tussen hoofd, hart en handen. Dit jaar is gericht op het overwinnen van de angst voor je eigen wezen en de twijfel aan de kracht van je ideeën, zodat je van binnenuit kunt leven en handelen. Het jaar wordt afgesloten met een ontwikkelingsbeeld van jezelf, dat je presenteert aan je klasgenoten. In bullets:
Mens, ken de samenleving!
In het tweede jaar ligt je leerdoel bij het leren kennen van de samenleving als geheel waar jij deel van uitmaakt. Je onderzoekt de mensbeelden die ten grondslag liggen aan verschillende scenario’s en structuren in de maatschappij. Je leert hoe de principes van vrij, gelijk en samen niet alleen als innerlijke behoeften werken, maar ook als organiserende principes in de samenleving. Door middel van oefeningen en onderzoek ontdek je wat er nodig is om levengevende structuren te creëren, waarin elke mens zich herkent als levend wezen in verbinding met anderen en al het leven überhaupt. Dit jaar wordt afgesloten met een presentatie van een dit jaar behandeld onderwerp aan genodigde derden. In bullets:
In het derde jaar staat de toepassing van alles wat je hebt geleerd centraal. Je leerdoel is om jouw wezen maatschappelijk vruchtbaar te maken. Je integreert alles wat je hebt ontdekt in je eigen initiatief, organisatie of werk. Je ontwikkelt nieuwe vormen en structuren die in lijn zijn met jouw innerlijke ster en essentie. Dit jaar helpt je je meesterproef voor te bereiden, waarin je laat zien hoe je, vanuit je diepste kern, bijdraagt aan een mens- en Aardewaardige samenleving. Je leert hoe je als samenlevenskunstenaar vrij, gelijk en samen kunt belichamen en dit zichtbaar kunt maken in de wereld.
Hieronder staan de vier scenario’s op een rij, gebaseerd op wat er in Vrij, Gelijk & Samenleven en Het Vierde Scenario wordt beschreven:
Het kapitalistische scenario (Eerste Scenario)
Het socialistische scenario (Tweede Scenario)
Het gemengde scenario (Derde Scenario)
Het vrije scenario (Vierde Scenario)
Met deze vier scenario’s biedt Het Vierde Scenario een helder contrast tussen de bestaande maatschappelijke systemen en een toekomstgerichte, regeneratieve benadering.
Hier is een beknopte uitleg van de zes sleutels uit Vrij, Gelijk & Samenleven van Damaris Matthijsen:
Ik ben – Leven vanuit je essentie
Waarde – Waardecreatie los van financiële dwang
Eigendom – Grond, arbeid en kapitaal in dienst van het geheel
Organisatie – Samenwerking op basis van gelijkwaardigheid
Relatie – Verbinding op basis van vertrouwen en openheid
Aarde – Samenwerking met de natuur in plaats van uitbuiting
Deze zes sleutels vormen samen een raamwerk voor het bouwen van een rechtvaardige, duurzame en menswaardige samenleving. Ze helpen zowel individuen als gemeenschappen om bewust en in harmonie met zichzelf, anderen en de Aarde te leven.
Wanneer de zes sleutels niet bewust en in verbinding worden toegepast, ontstaan schaduwsleutels. Deze kunnen worden onderverdeeld in twee hoofdpatronen:
Angst (Schaduw van ‘Ik ben’)
Haat (Schaduw van ‘Waarde’)
Twijfel (Schaduw van ‘Eigendom’)
Dynamiek:
Wanneer angst, haat en twijfel de mens te veel beheersen, ontstaan er drie valse strategieën als manieren om ermee om te gaan. Deze schaduwen misvormen onze relatie tot Aarde, relatie en organisatie.
Valse overgave (Schaduw van ‘Aarde’)
Valse macht (Schaduw van ‘Relatie’)
Valse hoop (Schaduw van ‘Organisatie’)
De sleutel tot transformatie ligt in bewustwording en het nemen van verantwoordelijkheid:
Door de zes sleutels bewust en in verbinding toe te passen, kan een mens- en Aardewaardige samenleving ontstaan.
De Leergang Samenlevenskunst begeleidt je op een diepgaande ontdekkingsreis naar hoe je als mens, met jouw unieke kwaliteiten en innerlijke kracht, kunt bijdragen aan een mens- en Aardewaardige samenleving. Dit vraagt niet alleen om het ontwikkelen van de zes sleutels, maar ook om het doorzien en transformeren van de schaduwsleutels die je daarvan kunnen afhouden.
Door middel van deze zes sleutels leer je:
De Leergang Samenlevenskunst helpt je niet alleen de zes sleutels te begrijpen, maar ze ook te leven, door actief te werken aan het doorzien en transformeren van de schaduwen die ze kunnen blokkeren.
Je groeit uit tot een Samenlevenskunstenaar: iemand die vanuit liefde en vertrouwen niet alleen persoonlijke, maar ook maatschappelijke vernieuwing belichaamt en realiseert.
Er is plaats voor 2 x 12 deelnemers, twaalf in de maandag-reeks op locatie De Paraplu en twaalf in de vrijdag-reeks op locatie Centrum EMMA, beide locaties zijn in Utrecht.
Locatie Buurthuis de Paraplu: maandag 15 september 2025, zondag 12 & maandag 13 oktober, en verder de maandagen 17 november, 15 december, 12 januari 2026, 16 februari, 16 maart, 13 april, 18 mei en 15 juni.
Locatie Centrum EMMA: vrijdag 19 september 2025, vrijdag 24 & zaterdag 25 oktober, en verder de vrijdagen 21 november, 19 december, 16 januari 2026, 20 februari, 20 maart, 17 april, 22 mei en 19 juni.
Het bepalen van een juiste prijs voor het tweede en derde jaar van de Leergang Samenlevenskunst is onderdeel van het proces.
* Economy Transformers is vrijgesteld van BTW. Alle prijzen zijn exclusief lunch (zelf meenemen) avondmaaltijden (potluck), inclusief koffie, thee en lekkers. De prijs mag nooit een reden zijn om niet deel te nemen.
wat ontvang je hiervoor:
De rode draad in mijn leven is het vinden van structuren die het menselijk en natuurlijk leven mogelijk maken.
Ik verdiep me in het geldsysteem, maatschappelijke vormen en de mens als schepper van de samenleving.
Heel mijn leven heeft het verlangen om te leven vanuit mijn pure natuur, mijn gezonde ik, centraal gestaan.
Economy Transformers Academy is CRKBO-geregistreerd. Dit betekent dat we voldoen aan kwaliteitseisen op het gebied van kort beroepsonderwijs.
Onze registratie garandeert dat we zorgvuldig, betrouwbaar en transparant handelen, en dat onze opleidingen aansluiten bij de behoeften van onze deelnemers. Hiernaast lichten we de kwaliteitseisen stap voor stap toe, zodat je je een beeld kunt vormen van de reis naar de Leergang Samenlevenskunst en er doorheen 😉
En je hebt de boeken Vrij, Gelijk & Samenleven van Damaris Matthijsen en Het Vierde Scenario van Jac Hielema al gelezen en alle podcasts al beluisterd. Dan kun je je aanmelden voor een ontmoetingsavond Economy Transformers komt naar je toe of een Oriëntatiedag Leergang Samenlevenskunst. Om kennis te maken met de docenten hun werkwijze en potentiële mede-deelnemers.
Je bent van harte welkom om jezelf in te brengen met alle vragen en antwoorden die je hebt. Je kunt altijd contact opnemen met Jac Hielema, zie: contact.
Dan maak je een afspraak met Jac Hielema voor een één-op-één intake gesprek.
Tijdens dat gesprek maken we nader kennis met elkaar en spreken we de Verbintenis door die je vooraf krijgt toe gemaild, zie: Verbintenis.
Tijdens het gesprek vraagt Jac Hielema of je bereid bent te voldoen aan de deelname voorwaarden, artikel 24. Maar daarover straks meer.
Eerst nog even dit:
Tijdens de Leergang Samenlevenskunst leer je onder andere de zogenoemde Zes Sleutels van transitie kennen, heel verhaal. Naast dat je elk jaar opnieuw je eigen leerdoelen kunt stellen waar de docenten hun lessen op afstemmen, zijn er ook algemene leerdoelen van de Leergang Samenlevenskunst. Dit zijn ze aan de hand van die zes sleutels:
Algemeen leerdoel van de Leergang Samenlevenskunst
De Leergang Samenlevenskunst begeleidt je op een diepgaande ontdekkingsreis naar hoe je als mens, met jouw unieke kwaliteiten en innerlijke kracht, kunt bijdragen aan een mens- en Aardewaardige samenleving. Door middel van de zes sleutels leer je:
De Leergang helpt je deze zes sleutels niet alleen te begrijpen, maar ze ook te leven. Je groeit uit tot een Samenlevenskunstenaar: iemand die vanuit liefde en vertrouwen zowel persoonlijke als maatschappelijke vernieuwing belichaamt en realiseert.
Voorkennis op wat voor vlak dan ook is niet nodig. Uitgangspunt is iedere keer weer de mens zoals hij of zijn hier en nu is, inclusief haar/zijn gedachten en gevoelens, in de werkelijkheid zoals die hier en nu is. Niet meer en niet minder. Wel wordt elke deelnemer gevraagd te voldoen aan de volgende voorwaarden:
Dit zijn de deelnemersvoorwaarden:
Deelnemer verklaart dat hij/zij:
a. bereid is te reflecteren op zijn/haar eigen denken en handelen,
b. een verlangen voelt om één of meerdere idealen helder te krijgen en alleen of samen met anderen te verwerkelijken,
c. bereid te zijn om samen met mededeelnemers een veilige bedding te vormen waarin alles onderzocht, besproken, bevraagd, benoemd en gedaan kan worden wat nodig is om bovenstaande doelen te verwerkelijken.
Deelnemer dient bekend te zijn met de klachtenregeling:
De klachtenregeling is hier te vinden: klachtenregeling. En is gebaseerd op het uitgangspunt: we komen er samen uit en anders zoeken we iemand die we allebei vertrouwen en vragen haar/hem om te fungeren als bemiddelaar.
Deelnemer mag vertrouwen op de vertrouwelijkheidsclausule:
Alles wat wordt besproken tijdens het intakegesprek, de lessen, de tussentijdse gesprekken, de gesprekken tijdens oefeningen en het evaluatiegesprek, kan worden gedeeld met derden. Hierbij wordt nadrukkelijk gevraagd om integer en met discretie te spreken over alle betrokkenen en situaties.
De docenten en assistenten wisselen liefdevol en zorgvuldig hun waarnemingen en ervaringen met en over de deelnemers uit. Dit gebeurt met het doel een steeds beter inzicht te krijgen in de leerbehoeften en -capaciteiten van elke deelnemer, zodat de begeleiding daar zo goed mogelijk kan worden afgestemd.
Hoe zorgen we met elkaar voor een veilige sfeer tijdens de lessen?
Tijdens de lessen, en eigenlijk op elke bijeenkomst van Economy Transformers houden we ons aan de volgende richtlijnen:
Veiligheidsrichtlijnen voor de Leergang Samenlevenskunst:
1. Ik ben
2. Waarde
3. Eigendom
4. Organisatie
5. Relatie
6. Aarde
Slot
Wij zijn ons ervan bewust dat perfectie niet bestaat en dat we soms van deze richtlijnen zullen afwijken. Dit zien we niet als een falen, maar als een kans om te leren en vergeving te beoefenen, zowel voor onszelf als voor elkaar. Samen werken we aan een veilige en inspirerende omgeving waarin ieder tot zijn of haar recht kan komen.
Tijdens het intake gesprek bespreken we ook de prijs. In het eerste jaar kan Iedereen kiezen tussen drie prijzen. En als de juiste prijs daar niet tussen zit, kunnen we nog weer andere afspraken maken.
De totstandkoming van de prijs voor het tweede- en derde jaar is onderdeel van het proces.
Je kunt de prijs voor de Leergang in één, twee of drie termijnen betalen.
We kunnen ook ter plekke een andere betalingsregeling afspreken. Wel streven we naar een juiste balans tussen geven en nemen.
Gedurende het schooljaar 2025/2026 verzorgen Damaris Matthijsen en Jac Hielema alweer voor het tiende jaar een Leergang Samenlevenskunst. Met andere woorden: zij leveren al tien opeenvolgende jaren zonder onderbreking. Zij nemen de volle verantwoordelijkheid op zich voor de kwaliteit van de Leergang. Regelmatig wordt er geëvalueerd, formeel en informeel. Alle kritiek, tips, vragen, opmerkingen en voorstellen worden serieus genomen en meegenomen in de verdere ontwikkeling van de Leergang Samenlevenskunst. Echter de besluiten worden gemaakt door Jac en Damaris, die ze altijd zullen onderbouwen en toelichten indien gewenst.
Ook als je na het intake-gesprek nog niet zeker weet of je in wil stappen en mee wil doen, kun je in ieder geval deelnemen aan de eerste bijeenkomst. Na de eerste bijeenkomst vragen we je om een besluit te nemen. Zodat we tijdens de tweede bijeenkomst een vaste groep hebben gevormd, waarin we het jaar zullen doen.
Vanzelfsprekend kan een ieder om allerlei redenen altijd besluiten om toch weer uit te stappen. Tot en met de vijfde bijeenkomst krijg je een deel van het collegegeld terug.
Heb je nog vragen of wil je nog iets delen? Dat kan door te mailen naar Jac Hielema: [email protected] of te hem te bellen: 06-14687873
Lieve groet,
Damaris & Jac
Alle informatie die we verstrekken is altijd waarheidsgetrouw en accuraat. Mocht je vragen hebben of iets willen delen, je kunt altijd bellen of mailen. Vóór je je inschrijft voor de Leergang Samenlevenskunst raden we je aan om de oriëntatiedag te doen. Als je overweegt om in te stappen, doen we ook een intake-gesprek. Ook tijdens Leergang Samenlevenskunst kun je altijd bellen of mailen of een afspraak maken voor een persoonlijk gesprek. Alles wat we bespreken blijft altijd onder ons.
Alle docenten zijn leven wat ze doceren, zijn dus ervaringsdeskundig op hun vakgebied en bovendien zijn ze altijd aanspreekbaar.
Van te voren, tijdens en na de Leergang Samenlevenskunst is helder wat docenten en deelnemers van elkaar kunnen verwachten. Er zijn intake-gesprekken, tussengesprekken en evaluatiegesprekken. Als er onduidelijkheden zijn, kan er altijd gebeld of gemaild worden.
Als je op deze link klinkt, vind je een voorbeeld van een Verbintenis voor de Leergang Samenlevenskunst: Verbintenis.
De docenten staat voor de kwaliteit van hun lessen en zijn daarop aanspreekbaar. De deelnemers halen eruit wat ze erin stoppen. Hebben docenten het gevoel dat deelnemers er niet voldoende instoppen, dan zullen ze er liefdevol op aangesproken worden. Docenten en deelnemers gaan samen een weg in verbinding met zichzelf, elkaar en het geheel.
Het doel van alle opleidingen en trainingen van Economy Transformers is handvatten aanreiken waarmee deelnemers zichzelf maatschappelijk tot bloei kunnen brengen om het geheel mooier, beter, waarder te maken. Iedereen helpt elkaar daarbij. Het leven zelf is de examinator. Omdat we elkaar waarnemen tijdens het proces zullen we elkaar op tijd motiveren, stimuleren, ter zijde staan. Als Economy Transformers zullen we nooit toetsen of examineren. Wel vragen we de deelnemers regelmatig hun ontwikkeling te presenteren.
Klik hier voor de klachtenregeling: klachtenregeling.
Economy Transformers
Emile Durkheimweg 171
1349 CE Almere
[email protected]
036-5260767
ECONOMY TRANSFORMERS IS CRKBO GEREGISTREERD.